Context
Vanaf 1 januari 2025 wordt de Belgische wetgeving versterkt om werknemers die vinden dat hun rechten met betrekking tot het minimumloon niet worden gerespecteerd, beter te beschermen. Deze nieuwe regels bieden een grotere zekerheid voor werknemers die een klacht indienen tegen hun werkgever wegens schending van deze rechten.
Wettelijke context
Op 31 december 2024 werd een wet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad die de Europese richtlijn 2022/2041 over adequaat minimumloon omzet in nationale wetgeving. Deze wet introduceert verschillende mechanismen om de bescherming van werknemers te versterken:
Toezicht op loononderhandelingen : Er zal strikter toezicht zijn op collectieve onderhandelingen met betrekking tot de bepaling van het loon, met een doelstelling van een minimale dekking van 80% van de werknemers, vastgesteld om de twee jaar.
Transparantie van minimumlonen : De "collectieve minimumlonen" zullen worden gepubliceerd op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociale Overleg (FOD WASO), zodat werknemers gemakkelijk kunnen controleren of hun loon conform is.
Versterkte bescherming bij klachten : Werknemers die een klacht indienen over een schending van hun rechten met betrekking tot het minimumloon, zullen bescherming genieten tegen represailles, zoals nadelige maatregelen of ontslag.
Wie is beschermd?
Deze beschermingsmaatregelen zijn van toepassing op alle werknemers met een arbeidsovereenkomst, zowel in de private als de publieke sector. Ook personen die de werknemer hebben geholpen of ondersteund bij het indienen van een klacht, zoals een adviseur of vakbondsvertegenwoordiger, vallen onder dezelfde bescherming.
Welke beschermingen worden geboden?
1. Bescherming tegen nadelige maatregelen
Wanneer een werknemer een klacht indient tegen zijn werkgever, mag deze geen nadelige maatregelen nemen tegen de werknemer. Dit betekent dat er geen veranderingen mogen worden aangebracht in de taken of werkuren, tenzij dit te maken heeft met redenen die niets te maken hebben met de klacht. Een beschermingsperiode van 12 maanden begint vanaf het moment van de klacht. Als er een rechtszaak wordt aangespannen, kan deze periode worden verlengd tot drie maanden na de definitieve beslissing.
Als de werkgever nadelige maatregelen neemt, moet hij aantonen dat deze geen verband houden met de klacht. Zo niet, moet hij een schadevergoeding betalen die gelijk is aan twee of drie maanden bruto loon of het daadwerkelijk geleden verlies.
2. Bescherming tegen ontslag
Op dezelfde manier mag een werknemer niet ontslagen worden tijdens de beschermingsperiode, tenzij het ontslag geen verband houdt met de klacht. Als ontslag wordt overwogen, moet de werkgever de werknemer schriftelijk informeren over de redenen voor het ontslag en bewijzen dat deze redenen niet gerelateerd zijn aan de klacht.
Als de reden voor het ontslag verband houdt met de klacht, of als de werkgever geen reden geeft, moet hij een schadevergoeding betalen die gelijk is aan vier tot zes maanden bruto loon, bovenop een ontslagvergoeding.
Wanneer treedt de bescherming in werking?
Deze nieuwe maatregelen zijn van kracht sinds 31 december 2024 en gelden voor alle klachten die vanaf 1 januari 2025 worden ingediend.
Conclusie
Deze hervormingen hebben als doel werknemers beter te beschermen door ervoor te zorgen dat zij hun rechten kunnen opeisen zonder bang te zijn voor negatieve gevolgen van hun werkgever. Door de toegang tot gerechtigheid te vergemakkelijken en de beschermingsmechanismen tegen sancties te versterken, hoopt België de werkomstandigheden te verbeteren en een adequaat minimumloon voor iedereen te garanderen.
Bronnen:
Wet van 17 december 2024, Belgisch Staatsblad, 31 december 2024.
Europese richtlijn 2022/2041, Europees Parlement en Raad van 19 oktober 2022.